Ο πρωτοπόρος καθηγητής γυναικολογίας – μαιευτικής Βασίλης Ταρλατζής αποκαλύπτει τα κομμάτια που συνθέτουν το «παζλ» της υπογονιμότητας των ζευγαριών και αναλύει τη θεραπευτική αντιμετώπισή της.
Ο δρόμος προς… την απόκτηση παιδιών για τα άγονα ζευγάρια, αυτονόητα προσιτός στόχος των περασμένων γενεών, σήμερα περνάει ολοένα και πιο συχνά από το ιατρείο των ειδικών, λόγω της υπογονιμότητας.
Επιβαρυντικοί παράγοντες, όπως το κάπνισμα και η παχυσαρκία λειτουργούν αποτρεπτικά. Εξάλλου, η τάση της εποχής για διαρκή αναβολή της τεκνοποίησης και η τοποθέτησή της χαμηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων μετά τις σπουδές και την επίτευξη των επαγγελματικών στόχων, έχει ως αποτέλεσμα πολλά ζευγάρια να περιμένουν για πολύ καιρό τον ερχομό του… πελαργού, από τη στιγμή που θα αποφασίσουν να γίνουν γονείς. Διότι η φύση έχει τους δικούς της κανόνες και ένας βασικός και απαρέγκλιτος είναι, ότι η ηλικία της γυναίκας έχει άμεση συνάρτηση με τη γονιμότητα.
«Σε όλο τον δυτικό κόσμο, επιβεβαιωμένα και στη χώρα μας, όλοι έχουν μεταθέσει την απόκτηση παιδιού κατά τουλάχιστον 10 έως 15 χρόνια αργότερα. Σήμερα η ηλικία απόκτησης του πρώτου παιδιού έχει ανέβει πάνω από τα 30 χρόνια. Ωστόσο, η βέλτιστη αναπαραγωγική ηλικία της γυναίκας είναι μεταξύ 20 και 29 ετών. Ήδη από τα 30 ξεκινά η μείωση της γονιμότητας, η οποία επιτείνεται με την πάροδο της ηλικίας»
λέει ο ομότιμος καθηγητής μαιευτικής-γυναικολογίας του ΑΠΘ κ. Βασίλης Ταρλατζής. Εκ των πρωτοπόρων επιστημόνων της χώρας μας που έφερε στον κόσμο το πρώτο «παιδί του σωλήνα» στην Ελλάδα.
SOS ΓΙΑ ΕΚΤΡΩΣΕΙΣ
«Μερίδα του λέοντος» μεταξύ των παραγόντων που ευθύνονται για την υπογονιμότητα, σύμφωνα με τον κ. Ταρλατζή, καταλαμβάνουν οι εκτρώσεις. Κι αυτό διότι, «πολλά χρόνια ήταν η πιο διαδεδομένη μέθοδος αποφυγής εγκυμοσύνης. Οι επεμβάσεις αυτές όσο καλά και να γίνουν, μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο εσωτερικό της μήτρας και στις σάλπιγγες που θα επηρεάσει τη γονιμότητα» εξηγεί ο κ. Ταρλατζής.
Επίσης το κάπνισμα «ενοχοποιείται» ότι επηρεάζει τους γαμέτες των δύο φύλων. Η παχυσαρκία που λειτουργεί αποτρεπτικά στην επίτευξη εγκυμοσύνης και προκαλεί κινδύνους στην διεκπεραίωσή της, καθώς και η μόλυνση του περιβάλλοντος. «Τα φυτικά οιστρογόνα που λαμβάνουμε μέσω της τροφής έχουν προκαλέσει τα τελευταία χρόνια προβλήματα στο ανδρικό σύστημα γεννητικών οργάνων, καθώς και μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων. Επίσης ουσίες που προέρχονται από το πλαστικό PVC, από κάποια καλλυντικά κ.α., ονομάζονται ενδοκρινικοί διαταράκτες, δρουν στο ορμονικό σύστημα ανδρών και γυναικών και διαταράσσουν τη λειτουργία του» επισημαίνει ο κ. Ταρλατζής.
Συνεπώς, το ποσοστό της υπογονιμότητας μεταξύ των ζευγαριών που προσπαθούν να κάνουν παιδιά κυμαίνεται μεσοσταθμικά από το 12% και άνω.
ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΜΕ ΑΙΤΙΑ
Στις γυναίκες αιτία υπογονιμότητας αποτελούν οι βλάβες στις σάλπιγγες, που μπορεί να οφείλονται στις εκτρώσεις ή σε φλεγμονές (όπως ενδομητρίτιδες, σαλπιγγίτιδες, εξαρτηματίτιδες, κλπ). Διάφορα μικρόβια είτε εμποδίζουν την είσοδο και τη διέλευση των ωαρίων και των σπερματοζωαρίων, είτε προκαλούν συμφύσεις. Επιπροσθέτως, όπως αναφέρει ο κ. Ταρλατζής, «υπάρχουν παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν διαταραχές της ωοθηλακιορρηξίας της γυναίκας, όπως το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, που αφορά το 10%-12% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, καθώς και η ενδομητρίωση».
Στους άνδρες οι κυριότερες αιτίες είναι οι διαταραχές του σπέρματος (η ολιγοσπερμία, ασθενοσπερμία, τερατοσπερμία καθώς και η αζωοσπερμία) που οφείλονται σε γενετικούς και ενδοκρινολογικούς λόγους, χρόνιες φλεγμονές στα έσω γεννητικά όργανα και την κιρσοκήλη. Άλλες αιτίες και στα δύο φύλα σχετίζονται με τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, (γονόκοκκος, χλαμύδια, μυκοπλάσματα, ουρεοπλάσματα και ο επικίνδυνος ιός HIV του AIDS).
«Ωστόσο, σε ένα ποσοστό ζευγαριών γύρω στο 10% με 15% δεν εντοπίζεται καμία αιτία παρά την προβλεπόμενη έρευνα και τότε μιλούμε για ανεξήγητη υπογονιμότητα» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ταρλατζής.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Ανάλογα με τα αποτελέσματα της ενδελεχούς διαγνωστικής διερεύνησης είναι και η θεραπευτική αντιμετώπιση. Αν διαπιστωθεί φλεγμονή χορηγείται αντιβίωση στο ζευγάρι, ενώ οι διαταραχές στην ωορρηξία αντιμετωπίζονται με τη χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών.
«Εξάλλου με την λαπαροσκόπηση και την υστεροσκόπηση επιτυγχάνουμε όχι μόνο την ακριβή διάγνωση του προβλήματος, αλλά οι μέθοδοι αυτές επιτρέπουν στον εξειδικευμένο γυναικολόγο να διορθώσει τις όποιες βλάβες και να αποκαταστήσει τη λειτουργικότητα της μήτρας και των σαλπίγγων», τονίζει ο κ. Ταρλατζής σημειώνοντας ότι αν αποτύχουν αυτές οι μέθοδοι τότε υπάρχει και άλλη λύση και είναι αυτή της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
«Για τον άνδρα αν το πρόβλημά του έχει άμεση επίπτωση στα σπερματοζωάρια, τότε εφαρμόζεται η λύση της εξωσωματικής. Σε συνδυασμό με την ενδοωαριακή έγχυση ενός σπερματοζωαρίου, με τη μέθοδο της μικρογονιμοποίησης (ICSI). Αν η βλάβη του σπέρματος είναι ήπια μπορεί να προηγηθεί της εξωσωματικής η ενδομητρική σπερματέγχιση. Μπορούμε να επαναλάβουμε τη μέθοδο αυτή 2-3 φορές και αν δεν φέρει αποτελέσματα προχωρούμε στην εξωσωματική γονιμοποίηση. Αυτή αποτελεί αυτοτελή πρωταρχική ένδειξη, αλλά και την τελική λύση αν έχουν αποτύχει όλες οι προηγούμενες.
