Περπατάτε και αισθάνεστε πόνο ή βάρος στα πόδια –από τις γάμπες και τους μηρούς μέχρι τους γλουτούς και τα πέλματα- ακόμα και μετά από λίγα βήματα, ο οποίος όμως περνά μόλις ξεκουράζεστε; Καλό είναι να εξεταστείτε για αποφρακτική αρτηριοπάθεια, μια πάθηση που σχεδόν το ήμισυ των πασχόντων αγνοεί την ύπαρξή της, καθώς αποδίδει συνήθως τα συμπτώματά της στην προχωρημένη ηλικία.
Η αποφρακτική αρτηριοπάθεια είναι η σοβαρή στένωση –και κατά περιπτώσεις η απόφραξη- των αρτηριών των κάτω άκρων, που δημιουργείται εξαιτίας του σχηματισμού αθηρωματικής πλάκας και μειώνει τη ροή του αίματος και του οξυγόνου στα κάτω άκρα. Εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες –μέση ηλικία εμφάνισης είναι τα 70 έτη– και προτιμά κυρίως τους άνδρες. Οι βασικοί παράγοντες κινδύνου είναι η αυξημένη χοληστερόλη, το κάπνισμα, ο διαβήτης και η υπέρταση.
Πώς εκδηλώνεται η αποφρακτική αρτηριοπάθεια
Ποια είναι όμως τα συμπτώματα της αποφρακτικής αρτηριοπάθειας; Το βάρος στα πόδια, η γρήγορη κούραση και ο πόνος στα κάτω άκρα είναι τα σημάδια της πάθησης που περιγράφονται ως διαλειπούσα χωλότητα και εμφανίζονται μόνο όταν ο ασθενής βαδίζει. Μόλις σταματήσει το βάδισμα και ξεκουραστεί, τα συμπτώματα εξαφανίζονται. Κάθε φορά όμως η απόσταση της βάδισης μειώνεται και ο ασθενής αναγκάζεται να χωλαίνει με διαλείμματα. Ουσιαστικά σε αυτό το στάδιο η αποφρακτική αρτηριοπάθεια έχει αρχίσει να αναπτύσσεται σταδιακά.
Σε προχωρημένα στάδια –και εφόσον δεν έχει αντιμετωπιστεί εγκαίρως- η αποφρακτική αρτηριοπάθεια μπορεί να οδηγήσει σε κρίσιμη ισχαιμία, η οποία προκαλεί πόνο ακόμα και σε κατάσταση ακινησίας, αφού η αιμάτωση των κάτω άκρων δεν επαρκεί ούτε όταν αυτά αναπαύονται, αλλά και επιφανειακές πληγές. Η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη σε αυτές τις περιπτώσεις, ώστε να βελτιωθεί η κυκλοφορία του αίματος και να αποφευχθούν τα χειρότερα, όπως είναι η γάγγραινα. Υπάρχουν επίσης και οι σπανιότερες περιπτώσεις της οξείας ισχαιμίας, οπότε η απόφραξη των αρτηριών είναι αιφνίδια με μη αναστρέψιμες βλάβες.
Διάγνωση και θεραπεία
Η αποφρακτική αρτηριοπάθεια μπορεί να παραπέμπει σε αθηροσκληρώσεις και σε άλλες αρτηρίες του σώματος, γι’ αυτό και είναι ένα κρίσιμο «καμπανάκι» για τη συνολικότερη υγεία μας. Για τη διάγνωσή της απαιτείται κλινική εξέταση, που θα δώσει στον ιατρό μια πρώτη εικόνα. Αυτή θα ακολουθηθεί από εξέταση Triplex, η οποία θα παράσχει ακριβείς πληροφορίες για τις αποφρακτικές βλάβες στις αρτηρίες. Χρήσιμες εξετάσεις είναι επίσης η αξονική αγγειογραφία και η μαγνητική αγγειογραφία, που βοηθούν τον ιατρό στην εξακρίβωση της έκτασης των αποφράξεων. Πλέον στα διαγνωστικά εργαλεία έχει προστεθεί και η ψηφιακή αγγειογραφία, η οποία θεωρείται ακόμα πιο ακριβής.
Στις πιο απλές περιπτώσεις της νόσου το περπάτημα είναι ένα χρήσιμο μέσο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Συνήθως βέβαια οι ασθενείς, που δεν γνωρίζουν τι έχουν, περιορίζουν το περπάτημα, θεωρώντας ότι έτσι θα περιορίσουν και τα συμπτώματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συμβουλή του ιατρού είναι περπάτημα μέχρι ο ασθενής να πονέσει, ξεκούραση και στη συνέχεια επανεκκίνηση, μέχρι να συμπληρωθούν συνολικά 30 λεπτά βάδισης ημερησίως.
Όταν η διαλειπούσα χωλότητα είναι σοβαρή και η συντηρητική θεραπεία –όπως είναι ένα συστηματικό πρόγραμμα βάδισης και μια ειδική φαρμακευτική αγωγή- δεν αποδίδει, ή όταν η κατάσταση έχει προχωρήσει σε κρίσιμη ισχαιμία των κάτω άκρων, τότε απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Ανάλογα με την περίπτωση και τη σοβαρότητά της, μπορεί να επιλεγεί ενδαγγειακή θεραπεία με μπαλονάκι/στεντ, που αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις αποφράξεις τόσο μεγάλων όσο και μικρών αρτηριών, ή η αρτηριακή παράκαμψη (bypass) με την τοποθέτηση μοσχεύματος, ώστε να παρακαμφθεί το αποφραγμένο τμήμα της αρτηρίας.
Σε κάθε περίπτωση η έγκαιρη διάγνωση της αποφρακτικής αρτηριοπάθειας είναι καταλυτικής σημασίας, αφού μπορεί να προλάβει καταστάσεις απειλητικές για τη ζωή μας.
INFO!
Δρ. Κωνσταντίνος Τριγωνάκης
Αγγειοχειρουργός FEBVS (European Board of Vascular Surgery)
Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Χαϊδελβέργης
