Η ιστορία του ιού ΗΙV στην Ελλάδα
Η χώρα μας διαθέτει αρκετά καλές δομές και εξειδικευμένο προσωπικό στις κλινικές της. Ωστόσο, αν και η εικόνα του ιού HIV στην Ελλάδα είναι παρόμοια με αυτή σε άλλες χώρες της Ευρώπης, ουδέποτε υπήρξε ένα συντονισμένο σχέδιο αντιμετώπισης του ιού.
Τα επιδημιολογικά στοιχεία του ιού τον καθιστούν έναν από τους πλέον επιδημιολογικούς στη χώρα μας. Μεταξύ του 2011-2013, παρουσιάστηκαν έντονα φαινόμενα ενδοφλέβιας χρήσης ναρκωτικών, γεγονός που οδήγησε σε έξαρση του ιού. Ωστόσο, τα νέα στοιχεία δείχνουν μια σχετική σταθεροποίηση των νέων περιστατικών, σε νούμερα προ του 2010.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι νέες διαγνώσεις HIV κυμάνθηκαν ετησίως από 3,7 έως 4,5 ανά 100.000 άτομα. Το 2018, ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 6,4. Επομένως, παρά τα σημαντικά βήματα της έρευνας και τις επιστήμης, τα σύγχρονα αντιρετροϊκά φάρμακα και τα καινοτόμα εργαλεία πρόληψης, σήμερα έχουμε περισσότερα νέα κρούσματα ετησίως σε σχέση με πριν μία εικοσαετία.
Τα στοιχεία των διαγνώσεων
Περίπου 1 στις 2 διαγνώσεις στην Ελλάδα γίνεται καθυστερημένα. Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι οι ασθενείς παραμένουν φορείς χωρίς να το γνωρίζουν, ενώ παράλληλα η κατάσταση της υγείας τους μπορεί να χειροτερέψει δραματικά μέχρι τη διάγνωση. Φυσικά κάτι τέτοιο έχει επιπτώσεις και στη δημόσια υγεία, αφού οι φορείς μπορούν να μεταδώσουν την ασθένεια ακόμα και χωρίς να το ξέρουν ή χωρίς να εμφανίζουν οι ίδιοι συμπτώματα.
Σύμφωνα με στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων, στην Ελλάδα περίπου το 23% των ατόμων που νοσούν παραμένουν αδιάγνωστα. Οι καθυστερημένες διαγνώσεις παραμένουν το μεγαλύτερο εμπόδιο στην αντιμετώπιση της νόσου. Το κοινωνικό σύνολο πρέπει να εκπαιδευθεί και η πολιτεία πρέπει να δώσει έμφαση στην πρόληψη.
Ποια είναι τα μέσα πρόληψης
Η επιστήμη έχει κάνει μεγάλα βήματα όσον αφορά την πρόληψη του HIV. Συγκεκριμένα, πέρα από τη χρήση προφυλακτικού, η πρόληψη περιλαμβάνει:
1) τη Θεραπεία ως Πρόληψη (TasP), όρος ο οποίος αναφέρεται στη λειτουργία της αντιρετροϊκής αγωγής ως ασπίδα στη μετάδοση του ιού στους ερωτικούς συντρόφους του οροθετικού ατόμου,
2) την Προφύλαξη πριν από την Έκθεση (PrEP), δηλαδή τη λήψη ενός χαπιού την ημέρα που θωρακίζει το άτομο από την HIV λοίμωξη,
3) την Προφύλαξη μετά την Έκθεση (PEP), δηλαδή τη θεραπεία ενός μήνα που χορηγείται μέσα σε 72 ώρες μετά από μία πιθανή έκθεση στον ιό και την 4) την αυτo-εξέταση (self-testing).
Ωστόσο, στην Ελλάδα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Από τα παραπάνω μέτρα, μόνο το PEP εφαρμόζεται, κι αυτό σε ορισμένες περιπτώσεις ελλιπώς. Τα εθνικά εργαστήρια την τελευταία τριετία παρουσιάζουν έντονες ελλείψεις σε αντιδραστήρια και άλλες δομές.
Ως αποτέλεσμα, η πρόσβαση των ασθενών σε αυτές τις εξετάσεις είναι σχεδόν ανύπαρκτη και η ασθένεια εξακολουθεί να εμφανίζεται σε αυξημένο ποσοστό.
Η ανάγκη για εθνικό σχεδιασμό
Η κύρια κατηγορία προς τη χώρα μας είναι η παντελής απουσία στρατηγικού σχεδιασμού στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ασθένειας. Δεν υπάρχει κανένας συντονισμός των εμπλεκόμενων μερών, των ιατρών και των ασθενών.
Οι στόχοι που μπαίνουν είναι συνήθως βραχυπρόθεσμοι, με αποτέλεσμα να υπάρχει μόνο μια σύντομη αντιμετώπιση του προβλήματος και όχι σε βάθος.
Το Υπουργείο Υγείας, ως οφείλει, πρόκειται να ιδρύσει κεντρική επιτροπή για την εκπόνηση Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την αντιμετώπιση του HIV. Αυτό που προέχει είναι να γίνει συντονισμένα, χωρίς διακομματικές αντιδικίες και πολιτικές σκοπιμότητες.
Η δημόσια υγεία είναι ευθύνη όλων.
Πηγή: huffingtonpost
