*Του Παύλου Μπίκου, οδοντίατρου DDS, PhD
Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) θεωρείται διεθνώς σημαντικός πυλώνας στα υγειονομικά συστήματα. Το πρώτο βήμα γι’ αυτό έγινε το 1978 με τη Διακήρυξη της ALMA ATA, που την έθεσε στο επίκεντρο. Σύμφωνα με την εν λόγω διακήρυξη, θεμελιώδης αρχή της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας είναι η προσέγγιση του πολύτιμου αυτού αγαθού ως κοινωνικού δικαιώματος.
Στην ΠΦΥ γίνεται ουσιαστικά η πρώτη επαφή των ασθενών με το σύστημα υγείας μιας χώρας. Είναι ο υποδοχέας που φιλτράρει τα περιστατικά, αξιολογώντας ποια χρήζουν νοσοκομειακής φροντίδας. Είναι ο πόλος που επενδύει στην προληπτική ιατρική, παρέχει υπηρεσίες διάγνωσης, θεραπείας και αποκατάστασης και παρακολουθεί χρόνια νοσούντες. Συμβάλλει δε στην αποσυμφόρηση της Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Δυστυχώς στη χώρα μας η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας δεν έλαβε ποτέ την προσοχή που της αξίζει, παρεκκλίνοντας από τις αρχές της ALMA ATA, κυρίως από αυτή της ισότιμης πρόσβασης σε όλους τους πολίτες.
Στα μετόπισθεν η οδοντιατρική
Σε αυτό το φόντο η οδοντιατρική, που δεν εντάχθηκε ποτέ πραγματικά στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και στα προγράμματά της, παρά τη βαρύτητά της -αφού η στοματική υγεία είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη γενική υγεία και ο ρόλος που καλείται να παίξει οδοντίατρος μπορεί να συγκριθεί με τον οικογενειακό γιατρό- βρίσκεται ακόμα στα μετόπισθεν.
Η λειτουργία του ελληνικού συστήματος παροχής οδοντιατρικής φροντίδας εξακολουθεί να έχει κύρια χαρακτηριστικά το υψηλό κόστος και τη χαμηλή αποτελεσματικότητα, με βασικό υπεύθυνο την απουσία μιας συστηματικής εθνικής πολιτικής για τη στοματική υγεία.
Η πρωτοβάθμια οδοντιατρική περίθαλψη, που συνιστά το 90% της οδοντιατρικής φροντίδας, παρέχεται στη χώρα μας κατά κύριο λόγο από τον ιδιωτικό τομέα, με την πρόσβαση σε αυτόν να είναι είτε ιδιωτική είτε να υποστηρίζεται σε πολύ μικρό βαθμό έως ελάχιστο από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Οι ασφαλιστικές καλύψεις που προσφέρονται από τα δημόσια, αλλά και τα ιδιωτικά ταμεία για τις οδοντιατρικές θεραπείες είναι ελάχιστες. Μάλιστα, η οδοντιατρική φροντίδα που παρέχει το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία χαρακτηρίζεται από ανισότητες.
Οι συμβάσεις των ιδιωτών οδοντιάτρων με τους ασφαλιστικούς φορείς είναι ουσιαστικά ανύπαρκτες, ενώ μέχρι πριν από μερικά χρόνια ούτε οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες κάλυπταν οδοντιατρικές υπηρεσίες στα πακέτα τους, κάτι που έχει αρχίσει να αλλάζει. Ιδιωτικά ασφαλιστικά προγράμματα υγείας προσφέρουν πλέον οδοντιατρικές υπηρεσίες αναγνωρίζοντας τη σημασία της οδοντιατρικής φροντίδας.
Οι αλλαγές και τα ιδιωτικά ασφαλιστικά προγράμματα
Σήμερα περισσότερο από ποτέ αναδεικνύεται επιτακτική η ανάγκη σωστής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και στο οδοντιατρικό πεδίο. Αν και το δημόσιο δεν δείχνει να έχει πολιτική για να καλύψει την ανάγκη αυτή, ο ιδιωτικός τομέας φαίνεται να την αντιλαμβάνεται μέσω όλο και ευρύτερων ιδιωτικών ασφαλιστικών προγραμμάτων που προσφέρουν στον ασθενή κάλυψη για οδοντιατρικές υπηρεσίες.
Η κάλυψη αυτή γίνεται είτε προσφέροντας πακέτα υπηρεσιών αμιγώς οδοντιατρικά (βλ. NN) είτε προσθέτοντας οδοντιατρικές υπηρεσίες σε προγράμματα πρωτοβάθμιας περίθαλψης (βλ. Groupama, Generali). Τα τελευταία φαίνεται να εξυπηρετούν περισσότερο κόσμο, αφού με ένα πρόγραμμα παρέχουν συνολικά γιατρό και οδοντίατρο, αφήνοντας τα αμιγώς οδοντιατρικά για αυτούς που έχουν περισσότερα ή πιο εξειδικευμένα οδοντιατρικά προβλήματα.
Παράλληλα με τις αλλαγές στη συνολικά παρεχόμενη οδοντιατρική περίθαλψη αλλαγές επιβάλλονται και σε ατομικό επίπεδο παρόχων των οδοντιατρικών υπηρεσιών. Οι περισσότερες σχετίζονται με την αυστηρότερη τήρηση πρωτοκόλλων υγιεινής και ασηψίας και την πρόληψη μετάδοσης νοσημάτων, συνθήκες που για να εξασφαλιστούν οδηγούν σε αύξηση του κόστους μιας ήδη ακριβής υπηρεσίας όπως η οδοντιατρική. Τη λύση έρχεται να δώσει ο ιδιωτικός τομέας με ασφαλιστικά προγράμματα που εξασφαλίζουν χαμηλότερο κόστος με υψηλότερο επίπεδο υπηρεσιών.
Επίσης, αυτά τα προϊόντα είναι βασισμένα πάνω σε φιλοσοφία πρόληψης, προλαβαίνοντας μεγάλες ιατρικές βλάβες και οικονομικές δαπάνες. Μάλιστα, ο συνδυασμός με προγράμματα που τρέχουν υπό την αιγίδα κρατικών φορέων, όπως το dentist pass μπορεί μέχρι και να διπλασιάσει το όφελος για τον ασθενή. Άλλα επιμέρους αντικείμενα της οδοντιατρικής που συνδυάζονται άμεσα με την πρόληψη είναι η Παιδοδοντία και η Ορθοδοντική. Για δικαιούχους υπηρεσιών μέσω ασφαλιστικών προγραμμάτων όπου η υπηρεσία προσφέρεται ήδη σε οικονομικά πολύ πιο χαμηλά επίπεδα η συνδυασμένη δράση παροχής υπηρεσιών μέσω ασφαλιστικών προϊόντων και ενός voucher πολλαπλασιάζει το οικονομικό όφελος.
Η ένταξη της οδοντιατρικής σε προγράμματα πρωτοβάθμιας φροντίδας είναι μονόδρομος, ενώ σε αυτή την πορεία ο ιδιωτικός τομέας είναι σημαντικός πυλώνας επαυξάνοντας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και μειώνοντας την οικονομική επιβάρυνση.
INFO!
Δρ Παύλος Μπίκος, D.D.S, PhD
Οδοντίατρος
Επιστημονικός Υπεύθυνος Mediadent
