Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto ή αλλιώς αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα είναι μια από τις συνηθέστερες παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα και ένα από τα πλέον κοινά αυτοάνοσα νοσήματα. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα απαντάται όλο και πιο συχνά στη μέση ηλικία, χωρίς να αποκλείονται ασθενείς και από άλλες ηλιακές κατηγορίες. Η εν λόγω νόσος πήρε το όνομά της από τον Ιάπωνα ιατρό Hakaru Hashimoto, που την περιέγραψε για πρώτη φορά το 1912, αφορά κατά κύριο λόγο τις γυναίκες, εξαιτίας των μεταβολικών και ορμονικών ιδιαιτεροτήτων τους και εκδηλώνεται συνήθως με τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού.
Πρόκειται ουσιαστικά για μια φλεγμονώδη αντίδραση του θυρεοειδούς αδένα απέναντι στην επίθεση που δέχεται από το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς, η οποία εκδηλώνεται με την παραγωγή αυτοαντισωμάτων (αντιθυρεοσφαιρινικά, αντιμικροσωμιακά, αντι TSH-R) κατά των αυτοαντιγόνων του θυρεοειδούς (θυρεοσφαιρίνη, θυρεοειδική υπεροξειδάση, υποδοχέας θυρεοειδοτρόπου ορμόνης). Συνέπεια της διαδικασίας αυτής είναι ο θυρεοειδής να γεμίζει Τ και Β λεμφοκύτταρα, που οδηγούν στη δημιουργία βρογχοκήλης, ενώ ταυτόχρονα τα αυτοαντισώματα προκαλούν τη δυσλειτουργία του και τον υποθυρεοειδισμό.
Θυρεοειδίτιδα Hashimoto: Παράγοντες κινδύνου και συμπτώματα
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι μια νόσος που εμφανίζεται σταδιακά και μπορεί να εξελίσσεται χρόνια. Τα αίτιά της παραμένουν αδιευκρίνιστα, αν και υπάρχουν κάποιοι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τις πιθανότητες να την εμφανίσει κανείς, όπως είναι οι περιβαλλοντικοί, οι γενετικοί και οι κληρονομικοί.
Έτσι, εμφανίζεται ιδιαίτερα συχνά σε ασθενείς με σύνδρομο Turner και σύνδρομο Down, ενώ συνήθως στο οικογενειακό περιβάλλον του ασθενούς υπάρχουν άτομα με αυτοάνοσα νοσήματα ή ακόμα και ο ίδιος ο ασθενής μπορεί πάσχει από κάποιο άλλο αυτοάνοσο.
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto μπορεί να εμφανιστεί με διάφορες μορφές, κάποιες εκ των οποίων περνούν απαρατήρητες. Έτσι, είναι πιθανό να μην εκδηλώσει συμπτώματα ούτε βρογχοκήλη, ενδέχεται να εκδηλώσει μόνο βρογχοκήλη ή να εμφανίσει συμπτώματα υποθυρεοειδισμού, οπότε και είναι πιο εύκολο να διαγνωσθεί.
Ειδικότερα, τα συμπτώματα που χτυπούν «καμπανάκι» περιλαμβάνουν κόπωση, υπνηλία, χαμηλή ενέργεια, κακή διάθεση, αύξηση βάρους παρά τη μειωμένη όρεξη, δυσκοιλιότητα, απώλεια μνήμης, δυσκολίες στη μάθηση, μειωμένη πνευματική διαύγεια, μυϊκές κράμπες, πόνους στις αρθρώσεις, ξηροδερμία, κατακρατήσεις υγρών, ξηρά μαλλιά, τριχόπτωση, ευαισθησία στα νύχια, μειωμένη αντοχή στο κρύο, πρησμένο πρόσωπο, αυξημένη ευαισθησία σε φάρμακα και μειωμένη εφίδρωση.
Διάγνωση και θεραπεία
Για τη διάγνωση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto θα χρειαστεί κλινική εξέταση από ενδοκρινολόγο και ειδικές αιματολογικές εξετάσεις για θυρεοειδοτρόπο ορμόνη TSH, FT4 και για αντιθυρεοειδικά αντισώματα. Επίσης, μπορεί να συμβάλει στη διάγνωση και το υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς, που έχει τη δυνατότητα να δείξει εγκαίρως αλλαγές στο μέγεθος και στη σύστασή του.
Αν η λειτουργία του αδένα, παρά την εμφάνιση της νόσου, διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα, συνιστάται η απλή παρακολούθηση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto, χωρίς τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Εφόσον όμως έχει προκληθεί βλάβη στον αδένα και ο υποθυρεοειδισμός έχει κάνει την εμφάνισή του, ο δρόμος για την αντιμετώπιση του αυτοάνοσου αυτού νοσήματος είναι ο φαρμακευτικός.
Για να θεραπευτεί ο υποθυρεοειδισμός και να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματά του είναι αναγκαία η υποκατάσταση των θυρεοειδικών ορμονών με ορμόνες όπως η λεβοθυροξίνη Τ4 και η τριιωδοθυρονίνη Τ3, κάτι που ενδεχομένως να διαρκέσει για όλη τη ζωή του ασθενούς. Μεγάλη έμφαση δίνεται στη ρύθμιση της δόσης της φαρμακευτικής αγωγής, που θα πρέπει μάλιστα να επανεξετάζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα για τυχόν αλλαγές, οι οποίες μπορεί να διαφοροποιήσουν τη θεραπεία.
Σε κάθε περίπτωση στα πρώτα συμπτώματα που παραπέμπουν σε υποθυρεοειδισμό είναι σκόπιμη μια επίσκεψη σε ειδικό ενδοκρινολόγο, που θα αποφανθεί και θα ορίσει την κατάλληλη θεραπεία.
INFO!
Δρ Σάββας Ραφαηλίδης
Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων