Έχετε συχνές καούρες ειδικά μετά το φαγητό, την αίσθηση καψίματος στον λαιμό και μια όξινη γεύση; Αντιμετωπίζετε δυσκολία στην κατάποση και μια βραχνάδα στη φωνή που δεν μπορείτε να αντιληφθείτε πώς προέκυψε; Το πιθανότερο είναι ότι πάσχετε από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, τη δεύτερη συχνότερη νόσο του πεπτικού συστήματος μετά το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, που υπονομεύει την ποιότητα ζωής και αν μείνει χωρίς θεραπεία για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε καρκίνο του οισοφάγου.
Τι είναι όμως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, πού οφείλεται, πώς εκδηλώνεται και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί; Με τον όρο γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ορίζουμε την παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο, εξαιτίας της αποτυχημένης λειτουργίας του αντιπαλινδρομικού μηχανισμού.
Μετά την κατάποση του φαγητού ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας -στο χαμηλότερο τμήμα του οισοφάγου- που λειτουργεί ως βαλβίδα, κανονικά κλείνει, ώστε να μην επιτρέψει την παλινδρόμηση γαστρικών υγρών. Σε περίπτωση δυσλειτουργίας του όμως τα οξέα του στομάχου φτάνουν στον οισοφάγο, το εσωτερικό τοίχωμα του οποίου δεν είναι φτιαγμένο να εκτίθεται σε αυτά επί πολύ καιρό, με συνέπεια την πρόκληση οισοφαγίτιδας.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Αίτια και συμπτώματα
Το κυριότερο αίτιο της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι η διαφραγματοκήλη -συγγενής ή επίκτητη- κατά την οποία ενδοκοιλιακό σπλάχνο περνά στη θωρακική κοιλότητα εξαιτίας του διευρυμένου οισοφαγικού τρήματος, σφηνώνεται εκεί και δεν επιτρέπει στην βαλβίδα να κλείσει.
Επίσης, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μπορεί να προκληθεί από την παχυσαρκία, την εγκυμοσύνη, την άρση βαρών και την απαιτητική χειρωνακτική εργασία, παράγοντες που οδηγούν σε αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση, αλλά και από συνήθειες που αυξάνουν την ενδογαστρική πίεση, όπως για παράδειγμα η κατανάλωση πολύ μεγάλων γευμάτων και αεριούχων ποτών. Μεταξύ των αιτιών είναι επίσης η υπερκατανάλωση τροφών που συμβάλλουν στη χαλάρωση του οισοφαγικού σφιγκτήρα, όπως είναι λιπαρά και πικάντικα είδη, το αλκοόλ, ο καφές και η σοκολάτα.
Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι οι καούρες, οι οποίες συνοδεύονται από αίσθηση καύσου στον λαιμό και όξινη γεύση, από πόνο στο στομάχι ή το στήθος, από δυσκολία στην κατάποση, πονόλαιμο, βραχνάδα στη φωνή και συχνά από βήχα και δύσπνοια.
Για τη διάγνωση της εν λόγω νόσου απαιτείται γαστροσκόπηση, η οποία θα διαπιστώσει αν ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας κλείνει καλά ή όχι, αλλά και αν υπάρχει διαφραγματοκήλη, ώστε να αποφασισθούν τα επόμενα βήματα. Γι’ αυτό και καλό είναι με τα πρώτα ενοχλητικά συμπτώματα να επισκέπτεται κανείς τον γιατρό, προτού η κατάσταση επιδεινωθεί.
Φαρμακευτική και χειρουργική θεραπεία
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μπορεί να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή, η εμφάνισή της όμως απαιτεί και την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών του ασθενούς. Έτσι, καλό είναι να καταναλώνει μικρά και συχνά γεύματα, να αποφεύγει να τρώει αργά το βράδυ, να βγάλει από το διατροφικό του μενού τα τηγανιτά, τα καρυκεύματα, τους χυμούς φρούτων, τα λίπη και τη σοκολάτα και να περιορίσει την κατανάλωση ροφημάτων όπως ο καφές, το τσάι, τα αεριούχα αναψυκτικά και τα αλκοολούχα ποτά. Σε περίπτωση δε που ο ασθενής είναι υπέρβαρος, καλό είναι να μειώσει το σωματικό του βάρος.
Πάντως, αν τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν με τη φαρμακευτική αγωγή, αν διαπιστωθούν οισοφαγίτιδες 3ου και 4ου βαθμού, εφόσον προκύψουν οισοφαγικές επιπλοκές ή όταν η διαφραγματοκήλη είναι τόσο μεγάλη που δεν μπορεί να αναταχθεί με άλλο τρόπο, επιλέγεται η χειρουργική επέμβαση. Ιδανική επιλογή θεωρείται σε αυτές τις περιπτώσεις η θολοπτύχωση κατά NISSEN που διενεργείται λαπαροσκοπικά. Με τη μέθοδο αυτή ανατάσσεται η διαφραγματοκήλη, γίνεται σύγκλειση των σκελών του διαφράγματος και στη συνέχεια ο θόλος του στομάχου μετατρέπεται σε βαλβίδα γύρω από τον οισοφάγο και συγκεκριμένα το κατώτατο τμήμα του, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πίεση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα και να εμποδίζεται η παλινδρόμηση.
Με τη λαπαροσκοπική αυτή επέμβαση, που διαρκεί λίγο περισσότερο από 30 λεπτά και γίνεται υπό γενική νάρκωση, εξαλείφεται ο μετεγχειρητικός πόνος και δίνεται η δυνατότητα στον ασθενή να επιστρέψει άμεσα στην καθημερινότητά του και μάλιστα χωρίς τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, αλλά και τους αποκλεισμούς που αυτή του επέβαλε.
INFO!
Μιχάλης Προβατάκης
Γενικός χειρουργός
www.drprovatakis-surgery.gr
