Τι μπορεί να συμβεί όταν ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων HPV συνυπάρχει με μια εγκυμοσύνη και πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί; Μάθετε τα πάντα για τον ιό HPV, αλλά και για το πώς μπορεί να επιδράσει σε μια εγκυμοσύνη μέσα από 8 ερωταπαντήσεις.
1.Τι είναι ο HPV;
Ο HPV (Human Papillomavirus – ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων) είναι ένας ιός που μεταδίδεται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής (πρωκτικού, κολπικού ή στοματικού σεξ). Μέχρι σήμερα έχουν απομονωθεί περισσότεροι από 200 διαφορετικοί τύποι του. Αρκετοί από αυτούς προσβάλλουν τους βλεννογόνους της πρωκτογεννητικής περιοχής τόσο στη γυναίκα όσο και στον άνδρα. Κάθε τύπος του ιού χαρακτηρίζεται με έναν αριθμό. Κάποιοι τύποι σχετίζονται με καρκινογένεση στον τράχηλο της μήτρας -αλλά και σε άλλες περιοχές – και γι’ αυτό τον λόγο χαρακτηρίζονται ως «υψηλού» κινδύνου, όπως οι τύποι: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 και 68. Ως χαμηλού κινδύνου χαρακτηρίζονται τύποι (π.χ. 6, 11, 42, 43, 44 κα) του ιού οι οποίοι δεν σχετίζονται με καρκινογένεση. Ωστόσο, κάποιοι από αυτούς είναι υπεύθυνοι για την εμφάνιση καλοήθων παθήσεων, όπως είναι τα κονδυλώματα. Συγκεκριμένα οι τύποι 6 και 11 είναι υπεύθυνοι για την εμφάνιση των κονδυλωμάτων, αλλά και της πολύ σπάνιας υποτροπιάζουσας λαρυγγικής θηλωμάτωσης, που προσβάλλει τα μικρά παιδιά και τους νέους ενήλικες.
2.Τι μπορεί να προκαλέσει η μόλυνση από τον HPV στη γυναίκα;
Η μόλυνση από υψηλού κινδύνου τύπους του HPV είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εμφάνιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στη γυναίκα. Ωστόσο, η μόλυνση από αυτούς τους τύπους του ιού κατά κανόνα δεν προκαλεί καμία βλάβη. Στο 90% των περιπτώσεων η μόλυνση υποχωρεί σε ένα διάστημα περίπου 2 ετών. Στο υπόλοιπο 10% μπορεί να επιμείνει και στις μισές περίπου περιπτώσεις από αυτές να προκαλέσει εμφάνιση πρoκαρκινικών αλλoιώσεων (δυσπλασιών), oι οπoίες, αν δεν αντιμετωπισθούν, υπάρχει σημαντική πιθανότητα να εξελιχθoύν σε καρκίνo μέσα σε ένα διάστημα, κατά μέσο όρο, 10 ετών. Άρα, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι μια πολύ σπάνια επιπλοκή της μόλυνσης από υψηλού κινδύνου τύπους του HPV.
Αυτή η μόλυνση από την άλλη είναι πολύ συχνή ιδίως στις νεότερες ηλικίες. Επίσης, με τους HPVs συσχετίζονται και άλλοι καρκίνοι του γεννητικού συστήματος της γυναίκας (70% των καρκίνων του αιδοίου και 40% των καρκίνων του κόλπου), αλλά και ο καρκίνος του πρωκτού.
3.Τι είναι το HPV DNA τεστ;
Το HPV DNA τεστ είναι μια νεότερη μοριακή εξέταση για την ανίχνευση υψηλού κινδύνου τύπων του HPV στον τράχηλο της γυναίκας. Η λήψη του δείγματος γίνεται με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο γίνεται και η λήψη του τεστ Παπανικολάου. Το δείγμα ελέγχεται με μοριακές μεθόδους και εάν είναι θετικό, χρειάζεται περαιτέρω έλεγχος. Το HPV DNA τεστ γίνεται προληπτικά και μόνο για την έγκαιρη διάγνωση προκαρκινικών βλαβών του τραχήλου, γι’ αυτό και αφορά μόνο στους υψηλού κινδύνου τύπους του HPV. Για παράδειγμα οι τύποι 6 και 11 που είναι χαμηλού κινδύνου δεν χρειάζεται να συμπεριλαμβάνονται σε ένα HPV DNA τεστ.
4.Πώς γίνεται ο περαιτέρω έλεγχος; Τι είναι η κολποσκόπηση;
Ο έλεγχος της γυναίκας που έχει θετικό τεστ Παπανικολάου ή HPV DNA τεστ γίνεται με την κολποσκόπηση. Η κολποσκόπηση είναι μια εξέταση που πραγματοποιείται από εξειδικευμένο γυναικολόγο κατά την οποία μπορεί να διαπιστωθεί η παρουσία ή όχι προκαρκινικής βλάβης ή καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας. Για να γίνει αυτό, ενδέχεται να χρειαστεί η λήψη μικρών βιοψιών από τον τράχηλο με τη χρήση λαβίδας. Επιπλέον, κατά την κολποσκόπηση ελέγχεται ο κόλπος και το αιδοίο της γυναίκας.
5.Αν σε μια έγκυο γυναίκα το HPV DNA τεστ είναι θετικό για υψηλού κινδύνου τύπους του HPV, κινδυνεύει αυτή ή το έμβρυό της;
Η έγκυος με θετικό HPV DNA τεστ για υψηλού κινδύνου τύπους του HPV κινδυνεύει όσο κινδυνεύει και οποιαδήποτε γυναίκα με το ίδιο αποτέλεσμα και πρέπει να κάνει ακριβώς ό,τι και οι μη έγκυες γυναίκες. Η βασική διαφορά είναι ότι εάν χρειαστεί κολποσκόπηση, αυτή είναι ως εξέταση δύσκολη και χρειάζεται εμπειρία από τον γυναικολόγο. Ο στόχος της κολποσκόπησης στην εγκυμοσύνη είναι να αποκλειστεί ο καρκίνος του τραχήλου ενδεχομένως με βιοψία τραχήλου και όχι να θεραπευθεί μια προκαρκινική βλάβη με κωνοειδή εκτομή του τραχήλου. Αν πρέπει να γίνει κωνοειδής εκτομή και έχει αποκλειστεί ο καρκίνος, αυτή θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μετά τον τοκετό. Το έμβρυο δεν κινδυνεύει, όταν η μητέρα έχει HPV λοίμωξη από τύπους HPV υψηλού κινδύνου στον τράχηλο.
6.Χρειάζεται να κάνει καισαρική τομή μια γυναίκα με HPV λοίμωξη στον τράχηλο της μήτρας;
Η έγκυος με θετικό HPV τεστ για υψηλού κινδύνου τύπους του HPV σε καμία περίπτωση δεν χρειάζεται να κάνει καισαρική τομή, για να αποφευχθεί η μετάδοση του HPV στο έμβρυο. Κι αυτό γιατί ο HPV μπορεί να μεταδοθεί στο έμβρυο ακόμα και αν αυτό γεννηθεί με καισαρική τομή, αλλά και μετά τον τοκετό μέσω της επαφής με τη μητέρα. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι το νεογνό συνήθως μέσα στους πρώτους δύο μήνες μετά τον τοκετό μπορεί να αποβάλει τον HPV, ενώ μπορεί να αποκτήσει νέα HPV μόλυνση και στην παιδική ηλικία.
7.Πότε χρειάζεται να κάνει καισαρική τομή μια γυναίκα σε σχέση με τον HPV;
Η καισαρική τομή ενδείκνυται, αλλά όχι απόλυτα, όταν μια γυναίκα έχει μεγάλα κονδυλώματα στο αιδοίο, τον κόλπο ή τον τράχηλο. Κάθε περίπτωση πρέπει να εξατομικεύεται και η γυναίκα να συναποφασίζει με τον γυναικολόγο της, αφού ενημερωθεί εμπεριστατωμένα από αυτόν σχετικά με την HPV λοίμωξη και τις σπάνιες επιπλοκές της.
8.Ποια είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος πρόληψης της λοίμωξης από τον HPV;
Η πιο αποτελεσματική μέθοδος πρόληψης της λοίμωξης από τον HPV είναι ο εμβολιασμός εναντίον του HPV, ο οποίος προστατεύει κατά 70-90% (ανάλογα με το εμβόλιο) από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ο εμβολιασμός είναι καλύτερο να γίνεται πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών, αλλά έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικός για γυναίκες μέχρι και την ηλικία των 45 ετών τουλάχιστο. Επιπλέον, ο εμβολιασμός με εμβόλια που προστατεύουν από τη λοίμωξη από τους τύπους 6 και 11 του ιού έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να ελαττώσει τη συχνότητα εμφάνισης της υποτροπιάζουσας λαρυγγικής θηλωμάτωσης στα παιδιά, όταν η μητέρα τους έχει κάνει το εμβόλιο.
INFO!
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος
Διδάκτωρ ιατρικής ΑΠΘ
Ακαδημαϊκός υπότροφος Α’ Μαιευτικής – Γυναικολογικής Κλινικής
Νοσοκομείο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης
